De Klimaatmonitor is een monitoringportaal van het Rijk, dat gegevens voor de monitoring van lokaal en regionaal klimaat- en energiebeleid presenteert. Met deze gegevens kunt u voor alle gemeenten, regio's en provincies de CO2-uitstoot, het energiegebruik en de opwekking van hernieuwbare energie weergeven. De Klimaatmonitor bevat enkele duizenden indicatoren.

Met deze indicatoren wordt 92 tot 94 % van het Nederlandse finale energiegebruik volgens de Nationale Energie Verkenning (NEV) en 88 tot 90 % van de Nederlandse Hernieuwbare Energie zoals gepubliceerd door CBS uitgesplitst naar gemeenten en in veel gevallen naar wijken en buurten. Een uitgebreide beschrijving van de getoonde gegevens vindt u in de verschillende rapportages (zie tegel rechts).  De gegevens zijn grotendeels afkomstig uit bestaande registraties van het Rijk of zijn bewerkingen daarvan.

In dit Dashboard vindt u een selectie van enkele honderden indicatoren, die antwoord geven op de meeste vragen van gebruikers. Vanuit de tegels in dit dashboard kunt u in 2 muisklikken elke beschikbare indicator op diverse manieren weergeven. De overige indicatoren zijn toegankelijk via de Database (zie tegel hieronder). Een belangrijke verdieping in de database is de uitsplitsing van de energieverbruiken naar energiedragers als aardgas, elektriciteit, benzine, diesel en LPG. Ook vindt u daar verdere uitsplitsingen naar woningtypes, wijken en buurten. De database biedt een veelvoud aan presentatiemogelijkheden, waaronder landkaarten die de geografische verdeling van de gegevens over wijken en buurten inzichtelijk maken.

Als u suggesties heeft met betrekking tot aanvullende indicatoren die u opgenomen zou willen zien in dit Dashboard of in de Database, neem dan contact met ons op.

Een groot deel van de bewerkingen vindt plaats binnen de database van de Klimaatmonitor zelf. Dit houdt in dat deze bewerkingen voor de gebruiker transparant zijn. 

Door op een onderwerp in de Klimaatmonitor te klikken met de rechtermuisknop, wordt een pop-upvenster geopend. In dat pop-upvenster zie u welke bewerkingen in de database worden uitgevoerd om de waarde van dat onderwerp voor de verschillende gebieden te berekenen. De volgende zaken worden, indien van toepassing, vermeld:

• Afronding: alle onderwerpen worden afgerond. Vaak wordt afgerond op één of meer decimalen achter de komma, maar in sommige gevallen ook op decimalen voor de komma (10-, 100-, of zelfs 1000-tallen). Als er geen afronding is vermeld, wordt default afgerond op 1. Afronding gebeurt om schijnnauwkeurigheid te voorkomen, en soms omdat de gegevens door de bron al afgerond worden aangeleverd;
• Formule: de meeste bewerkingen vinden plaats via formules. Deze formules werken op dezelfde manier als in Excel. Het enige verschil is dat in Excel de formule begint met het symbool '=', en in de Klimaatmonitor niet;
• Allocatie-onderwerp: soms is een onderwerp wel bekend op een bepaald gebiedsniveau, bijvoorbeeld nationaal of provinciaal niveau, maar niet op de onderliggende niveaus. Via alloceren kan toch een waarde op de onderliggende niveaus bepaald worden. Alloceren houdt in, dat de waarde op de onderliggende niveaus bepaald wordt, door de waarde op het bovenliggende niveau te verdelen over de onderliggende gebieden op basis van een verdeelsleutel. Een voorbeeld is zonnestroom. In een bepaald jaar is bekend hoeveel zonnestroom in Nederland is opgewekt. Dit is per gemeente niet bekend, maar per gemeente is wel bekend hoeveel vermogen aan zonnepanelen is opgesteld. Door nu het nationale totaal aan zonnestroom te verdelen over gemeenten naar rato van het opgestelde vermogen aan zonnepanelen, kan toch een waarde per gemeente bepaald worden. Als een gemeente 1 % van het totaal aan opgesteld vermogen in Nederland heeft, krijgt deze gemeenten via de allocatie ook 1 % van het nationale totaal aan zonnestroom toebedeeld. Het allocatie-onderwerp geeft weer welk onderwerp als verdeelsleutel wordt gebruikt, in dit geval het opgesteld vermogen aan zonnepanelen;
• Aggregatie-onderwerp: sommige onderwerpen kunnen niet zomaar over meerdere gebieden bij elkaar opgeteld worden, zoals gemiddelden en percentages. Deze moeten gewogen worden opgeteld. Bijvoorbeeld, het percentage huurwoningen ten opzichte vanhet totaal aantal woningen van Amsterdam weegt zwaarder dan dat van Hilversum als het percentage huurwoningen in de Metropoolregio Amsterdam moet worden bepaald. De weging van die percentages gebeurt via een weegfactor. Deze weegfactor wordt aggregatieonderwerp genoemd. In dit voorbeeld is het aggregatieonderwerp het totaal aantal woningen. Het aantal woningen in Amsterdam is ongeveer 10 keer dat van Hilversum, dus het percentage van Amsterdam weegt 10 keer zo zwaar mee. In sommige gevallen wordt als aggregatieonderwerp verwezen naar 'weegfactor EEN'. In dat geval is de weegfactor voor alle gebieden gelijk, namelijk 1, en wegen alle gebieden even zwaar mee. Dat is bijvoorbeeld het geval als een onderwerp voor alle gebieden gelijk is, zoals een natuurkundige constante;
• Interpolatie: soms is een bepaald onderwerp in een bepaalde periode niet bekend. Door gebruik te maken van de wel bekende waarden in de periode voor en na de onbekende periode, kan toch een waarde ingevuld worden;
• Extrapolatie: als de meest recente periode niet bekend is, kan er niet geïnterpoleerd worden. Extrapolatie houdt in dat o.b.v. de waarde van de voorgaande periode toch een waarde in de meest recente periode voorspeld wordt, door de waarde van de vorige periode over te nemen.

Een deel van de bewerkingen vindt plaats buiten de database van de Klimaatmonitor. Een deel van deze bewerkingen vindt iedere dag plaats (zie boven), een deel één keer per jaar bij de update van bepaalde datasets. Onderstaand vindt u de jaarlijkse routines:

• Bijschatten: een deel van de gegevens is onbekend, met name binnen de gas- en elektriciteitsgebruiken van bedrijven. Vaak gaat het om een klein aandeel van het gebruik dat onbekend is. Toch leidt dat ertoe dat het totale gebruik van een branche, sector of zelfs een gebied niet bepaald kan worden via sommatie. Door de onbekende gebruiken bij te schatten kan dit probleem deels worden opgelost. De bijschat-routines vullen de ontbrekende cellen op gemeenteniveau in (vergelijkbaar met het vullen van een Sudoku-puzzel) op basis van:
  • de wel bekende totalen op nationaal en provinciaal niveau (daardoor is het missende deel bekend, en over welke gemeenten dat missende deel verdeeld moet worden);
  • de wel bekende historische trends per gemeente per sector (door intra- en extrapolatie van die trend kan een schatting gemaakt worden);
  • de wel bekende historische verhouding tussen gas en elektriciteit per gemeente per sector (door deze verhouding te intra- en extrapoleren kan ook een schatting gemaakt worden).
• Daarbij worden alleen bijschattingen meegenomen in de vervolgroutine die minder dan 2 keer zo hoog of zo laag zijn als de wel bekende waarden in andere jaren uit de trend. De bijschattingen worden zelf niet gepubliceerd, maar wel meegeteld in de totalen van branches, sectoren en gebieden, mits ze een bepaalde drempel ('threshold') niet overschrijden (zie daarvoor de Threshold-routine);
• Threshold: De threshold-routine bepaalt of het aandeel aan bijschattingen in een bepaald totaal de 20 % van dat totaal al dan niet overschrijdt. Als het aandeel bijschatting hoger is dan 20 % (de drempelwaarde of 'threshold') wordt de onzekerheid in het totaal te groot. Het totaal wordt in dat geval niet gepubliceerd en blijft onbekend;
• Grenswijzigen: Elk jaar wijzigen de grenzen van gemeenten, wijken en buurten, en soms zelfs provincies. Om te zorgen dat voor alle nieuw gecreëerde gebieden historische gegevens beschikbaar zijn, moeten de 'oude' gegevens herberekend worden. Waar het gaat om fusie van gemeenten is dat relatief eenvoudig, maar waar het gaat om splitsing van het gebied van een 'oude' gemeente en toevoeging van de gesplitste onderdelen aan nieuwe gemeenten is behoorlijk wat werk nodig. Dez grenswijziging vindt dan ook plaats in het voorjaar, als alle details van de herindelingen bekend zijn en alle consequenties zijn doorgevoerd en gecontroleerd. 

De Grenswijzig-routine is op alle onderwerpen van toepassing. De Bijschat-routines is alleen van toepassing op de zakelijke gas- en elektriciteitsgebruiken en de CO2-uitstoot ten gevolge daarvan. De Threshold-routine is van toepassing op alle getotaliseerde energiegebruiken en CO2-uitstoot (dus inclusief Woningen en Vervoer).